Kwerendy

Projektując bazę danych, umieszczamy w tabelach tylko wybrane dane. Aby korzystać z tych danych, trzeba określić sposób ich wybierania i przetwarzania. W systemie relacyjnych baz danych czynności te są wykonywane za pomocą kwerend. Do konstruowania kwerend i kierowania ich do bazy danych można w programie Access używać języka SQL (ang. Structured Query Language) lub QBE (ang. Query By Example).

QBE jest metodą tworzenia kwerend, za pomocą której można zbudować kwerendę, wybierając Projekt kwerendy lub Kreator kwerend.

Projektując kwerendę, wybieramy tabele oraz pola, które będą brały udział w kwerendzie, określamy kryteria wyboru rekordów oraz sposób ich wyświetlania.

Okno projektowania kwerendy zostało podzielone na dwie części. Górna zawiera obiekty, które biorą udział w kwerendzie (tabele i kwerendy), oraz zdefiniowane relacje, dolna stanowi szablon projektowania kwerendy. W kolejnych kolumnach szablonu umieszczamy pola, które będą dostępne w kwerendzie. Nazwy pól wybieramy z listy w wierszu Pole lub przenosimy z obiektów znajdujących się w górnej części okna, przeciągając je myszą do szablonu lub dwukrotnie klikając wybrane pole.

• Wiersz tabeta w szablonie określa, z jakiego obiektu pochodzi pole. Wartość ta jest zwykle ustawiana automatycznie.
• Wiersz Sortuj ustała sposób porządkowania danych w kwerendzie.
• Wiersz Pokaż umożliwia ukrywanie pół, które służą do określania kryterium, ale nie muszą być widoczne
• Wiersz Kryteria określa kryteria wyboru rekordu.

Rodzaje kwerend

Kwerendy dzielimy na dwie grupy:

• kwerendy wybierające,
• kwerendy funkcjonalne.

Kwerendy wybierające

Kwerendy wybierające umożliwiają wybieranie z bazy danych rekordów spełniających określone kryteria. Do grupy tej należą również kwerendy, w których definiujemy pola
obliczeniowe czy wykonujemy podsumowania w grupach, oraz kwerendy z parametrem.


Do kwerend wybierających można zaliczyć:

• kwerendę podsumowującą,
• kwerendę z polem wyliczeniowym,
• kwerendę z parametrem,
• kwerendę krzyżową.

Kwerenda podsumowująca

Działanie kwerend podsumowujących polega na pogrupowaniu danych z tabeli (lub tabel) według wybranego pola, a następnie wykonaniu obliczeń na danych w każdej grupie. Obliczenia odbywają się z wykorzystaniem funkcji agregujących. Funkcje te działają na wartościach wybranego pola w grupie wierszy. Mogą zostać użyte do obliczenia:

• sumy wartości (Suma),
• zliczania wierszy o danej wartości (Policz),
• wykonania obliczeń statystycznych (Średnia, OdchStd, Wariancja),
• wybrania wiersza z wartością najmniejszą lub największą (Minimum, Maksimum)
• wybrania wiersza, w którym dana wartość występuje jako pierwsza lub ostatnia (Pierwszy, Ostatni).

Funkcje agregujące mogą być używane tylko w kwerendach podsumowujących i są dostępne w oknie projektu kwerendy po rozwinięciu listy w wierszu Podsumowanie.

Kryteria wyboru rekordów w kwerendach podsumowujących są określane tak jak w zwykłych kwerendach wybierających. W wierszu Kryteria definiujemy określony dla pola warunek, a w wierszu Podsumowanie wybieramy pozycję Gdzie. Pola z tym wyrażeniem nie są wyświetlane.



Kwerenda z polem wyliczeniowym

Prawidłowo zaprojektowana baza danych nie przechowuje w tabelach wartości obliczonych. Jeżeli na podstawie danych zapisanych w tabelach należy obliczyć nowe wartości, można zaprojektować kwerendę z polem wyliczeniowym, w której obliczymy i wyświetlimy wymagane wyniki.


Kwerenda z parametrem

W bazie danych często tworzymy kwerendy, w których zmianie ulega tylko warunek zdefiniowany w kryterium wyboru. Można utworzyć kwerendę, która w chwili uruchomienia wyświetli zapytanie o wartość parametru umieszczanego w kryterium wyboru. Podana wartość zostanie umieszczona w polu Kryteria. Wynikiem kwerendy będzie zestaw rekordów, które są zgodne z zadeklarowaną wartością. Przy kolejnym uruchomieniu kwerendy można wprowadzić inną wartość parametru i wynik kwerendy będzie inny.

Przy projektowaniu takiej kwerendy należy wartość wpisywaną w polu Kryteria zastąpić tekstem wpisanym w nawiasach kwadratowych [Parametr]. Treść jest dowolna, ważne, aby była ujęta w nawiasy. Ta zmiana spowoduje, że przy uruchamianiu kwerendy pojawi się okno dialogowe z wpisanym tekstem i polem tekstowym, do którego trzeba wprowadzić wartość parametru.


Kwerenda krzyżowa
Kwerenda krzyżowa jest odpowiednikiem tablicy dwóch zmiennych. Stosuje się ją zwykle do analizowania danych.
Aby zaprojektować kwerendę krzyżową, należy wybrać tabele, które będą źródłem danych, a następnie w oknie Projekt kwerendy określić pola, które będą brały udział w kwerendzie. Po wybraniu pól do kwerendy należy wybrać typ kwerendy Kwerenda krzyżowa. W szablonie pojawią się dwa nowe wiersze: Podsumowanie i Krzyżowe
 

Zadanie

Dla bazy danych Księgarnia internetowa:

1. Zaprojektuj kwerendę wybierającą wyświetlającą dane klientów mieszkających
   w Krakowie.
2. Zaprojektuj kwerendę wybierającą wyświetlającą zamówienia złożone przez klienta
   o nazwisku Kowalski.
3. Zaprojektuj kwerendę podsumowującą wyświetlającą informację, ile razy każdy z klientów księgarni internetowej składał w niej zamówienie.
4. Zaprojektuj kwerendę z polem wyliczeniowym wyświetlającą nazwisko i imię klienta, datę złożenia zamówienia oraz obliczoną wartość zamówienia.
   (W tabeli Książki pole Cena określa cenę każdej książki, a w tabeli Zamówienia w polu Liczba egzemplarzy jest podawana liczba egzemplarzy książki zamówionej przez klienta. Oblicz wartość zamówienia, mnożąc cenę książki przez liczbę zamówionych egzemplarzy i dodając koszt wysyłki.)
5. Zaprojektuj kwerendę z parametrem wyświetlającą listę książek wskazanego autora.
6. Utwórz kwerendę krzyżową wyświetlającą informację, ile egzemplarzy każdego tytułu zostało sprzedanych w miejscowościach, z których pochodzą klienci księgarni internetowej. Wynikiem tego zadania powinien być arkusz danych zawierający w kolumnach nazwy miejscowości, a w wierszach tytuły książek. Na przecięciu wiersza i kolumny pojawi się wartość określająca liczbę egzemplarzy każdego tytułu sprzedanych w określonej miejscowości.